Azerbejdżan - wiza, ambasady, przepisy

Obywatele polscy udający się do Azerbejdżanu muszą mieć wizę (także posiadacze pasz­portów dyplomatycznych). Można ją uzyskać w Ambasadzie Republiki Azerbejdżańskiej w Warszawie (ul. Zwycięzców 12, tel.22 616 21 88), a także we wszyst­kich azerbej­dżańskich placówkach dyplomatyczno-konsular­nych za granicą. Wizę można uzyskać także na lotnisku w Baku (maksy­malnie na 30 dni): po przylocie należy wypełnić ankietę i dołączyć dwie fotografie (ankietę można pobrać ze stro­ny internetowej Ambasady RP w Baku: www.baku.polemb.net/files/konsulat/applica tionforvisa.pdf). Nie wydaje się wiz na przejściach morskich, drogo­wych i kole­jowych. W razie potrzeby wizę pobytową można przedłużyć do jednego roku w Urzędzie ds. Migracji, m.in. w Baku. Termin ważności pasz­portu przy wjeździe do Azerbej­dżanu nie jest określony (zwyczajowo nie powinien być krótszy niż 3 miesiące). Nie jest wymagane posiadanie biletu powrotnego ani określonej sumy pieniędzy na każdy dzień pobytu. Politykę wizową azerbejdżańskich władz należy określić jako liberalną i otwartą. Uwaga: obywatele Unii Euro­pejskiej nadal nie mogą przekraczać granicy lądowej pomiędzy Azerbejdżanem a Fede­racją Rosyjską (szczegółowa informacja w części „Podróżowanie po kraju”).

Przy krótkich pobytach honorowane jest polskie prawo jazdy. Przy pobytach dłuższych konieczne jest uzyskanie dokumentu azerbejdżańskiego, który na podstawie prawa polskiego (lub międzynarodowego) wydaje Państwowa Policja Drogowa. Obowiązkowe jest ubez­pieczenie OC i coroczny przegląd techniczny, dokonywany w odpowiedniej dla miejsca zamiesz­kania jednostce policji drogowej. Dowodem dokonania przeglądu jest certyfikat i naklejka na szybę. Drogi – poza nielicznymi wyjątkami – są w złym stanie i nie mają odpowiedniego oznakowania. Kierowcy nagminnie łamią prze­pisy, m.in. nie używają kierunkowskazów i wy­prze­dzają na trzeciego. W nocy należy uważać na nie oświetlone pojazdy oraz prowadzone z pastwisk zwierzęta.

Planując podróż po regionie Kaukazu Południowego, trzeba pamiętać, że niektóre przejścia graniczne są zamknięte dla obcokrajowców. Nie jest możliwy wjazd drogą lądową do Azerbejdżanu z Rosji ani przejazd w drugą stronę (granicę tę mogą przekraczać tylko obywatele krajów należących do Wspólnoty Niepodległych Państw). Z uwagi na nie uregulowany konflikt wokół Górskiego Karaba­chu zamknięta jest granica Azerbejdżanu z Armenią. Między tymi państwami nie funkcjonuje też komunikacja lotnicza, nie ma bezpośredniej wymiany pocztowej ani łączności telefonicz­nej. Cudzoziemcy mogą korzystać z obu przejść granicznych między Azerbejdżanem a Gruzją (przejście kolejowe i drogowe w oko­licach gruzińskiego miasta Rustavi, tzw. Czerwony Most, oraz drogowe Balakän–Lagodekhi), z dwóch przejść między Azerbejdżanem a Iranem (Astara oraz Culfa w enklawie Nachiczewan /Naxçıvan/); przejście w okolicach miasta Biläsuvar dostępne jest jedynie dla obywateli Iranu i Azerbejdżanu), a także z jedynego przejścia granicznego z Turcją (Sädäräk w Nachiczewanie). Otwarta pozostaje granica morska (rejsy z Baku do Aktau w Ka­zachstanie i Turkmenbaszy w Turkmenistanie oraz nieregularne do Bandar-e Anzali w Iranie; uwaga: rozkład rejsów bywa trakto­wa­ny przez kapitanów poszczególnych jednostek czysto orientacyjnie).

W podróżowaniu po kraju występują ograniczenia. Górski Karabach oraz pas ziemi wokół niego – m.in. powiaty (rejony) Qubadlı, Zängilan, Cäbrayıl, Füzuli, Xocavänd, Ağdam, Kälbäcär i Laçın, łącznie ok. 20% powierzchni kraju – znajdują się pod faktyczną kontrolą Ormian i nie ma tam wjazdu. Funkcjonująca tam tzw. Republika Górskiego Karabachu nie jest uznawana przez władze RP, ani przez żadne inne państwo na świecie. Technicznie możliwe jest dostanie się do Karabachu od strony Armenii, lecz władze Azerbejdżanu stanowczo przed taką podróżą prze­strzegają. Wiza tzw. Republiki Górskiego Karabachu w paszporcie turysty może uniemożliwić późniejszy wjazd do Azerbejdżanu. Dla obcokrajowca niedostępna jest również ta część pogranicza z Armenią, którą kontrolują władze w Baku, z wyjątkiem okolic miast Ağstafa i Qazax, przez które przebiega droga i linia kolejowa do Gruzji. Podróż po obszarach graniczących z Iranem (Astara, Lerik, Yardımlı, Cälilabad) jest możliwa po uzyskaniu zgody straży granicznej Azerbejdżanu. Należy być tam przygotowanym na częste kontrole dokumentów. Nie ma ogra­niczeń w podróżowaniu po terenach sąsiadujących z wcho­dzącym w skład Federacji Rosyjskiej Dagestanem ani z Gruzją (m.in. rejony Zaqatala, Şaki, Qax, Oğuz, Qäbälä, Qusar, Xaçmaz).Dla mniej wymaga­jących turystów najdogodniejszym środkiem komunikacji są mikrobusy (tzw. marszrutki). Przeciętna opłata za przejazd na dłuższej trasie (ok. 250–350 km) wynosi 5–8 USD. Z Baku, z okolic stacji metra „20 Stycznia”, mikrobusy we wszyst­kich kierunkach odjeżdżają co kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Aby dostać się ze stolicy Azerbejdżanu do będącej enklawą Nachi­czewańskiej Republiki Autonomicznej, do niedawna trzeba było uzyskać pozwolenie w Stałym Przedstawicielstwie NAR w Ba­ku. Obecnie nie jest ono wymagane, ponieważ jednak prze­pisy mogą znowu się zmienić, należy na wszelki wypadek skontaktować się z przedstawicielstwem (ul. Mirzabała Mame­dzade 8, tel. 492-53-12 lub 498-82-84). Podróż jest możliwa drogą lotniczą (bilet na trasie Baku–Nachiczewan kosztuje ok. 100 USD w jedną stronę), ewentualnie tranzytem przez Iran lub Gruzję i Turcję. Również tam należy być przygotowanym na częste kontrole dokumentów.

Nie ma ograniczeń we wwożeniu gotówki do sumy stanowiącej równowartość 10 tys. USD, konieczne jest natomiast jej zadeklarowanie (można nie deklarować sum mniejszych niż 500 USD). Przy wwozie ponad 10 tys. USD w gotówce na przejściach granicznych wypełnia się dodatkowe zaświadczenie i pobierany jest podatek w wysokości 1% od deklarowanej sumy (www.az-customs.net). Należy również zadeklarować wszelkie cen­ne rzeczy (komputery przenośne, dzieła sztuki, wyroby jubiler­skie itp.). Przy wywozie dywanów, przedmiotów anty­kwa­rycznych, dzieł sztuki i wyrobów jubilerskich konieczne jest przedstawienie ich certyfikatów (wystawia je Ministerstwo Kultury, pomocy w uzyskaniu certyfikatu udzielają wyspe­cja­lizowane salony sprzedaży) oraz rachunków. Dozwolony jest wywóz do 0,125 kg czarnego kawioru.

Azerbejdżan jest krajem bezpiecznym. Za­grożenie przestępczością pospolitą jest niewielkie, choć sytuacja ta wydaje się, niestety, ulegać zmianie. Kradzieże samochodów (i z samochodów) są wciąż rzadkością, natomiast zwiększa się liczba napadów i rabunków, których ofiarami padają także cudzoziemcy. Władze sugerują, by w Baku cudzo­ziemcy po­wstrzymywali się od samotnych nocnych odwiedzin dyskotek i miejsc rozrywki, z wyjątkiem prestiżowych hoteli. Ogólnie rzecz biorąc, poziom bezpieczeństwa jest wciąż wyso­ki, jednak ze względu na sytuację w najbliższym sąsiedztwie (Irak, Kurdystan) oraz w samym Azerbejdżanie (konflikt karabachski) trudno o progno­zy wydarzeń na dłuższy okres.

• Sieć punktów wymiany walut jest dobrze rozwinięta, poza centralnymi dzielnicami Baku mało jest natomiast banko­matów (akceptowane są karty VISA, MasterCard/Eurocard i American Express, prowizja wynosi 1–1,5% od wypłacanej sumy). Można płacić kartami w większych hotelach, res­tauracjach i centrach handlowych, przede wszystkim w Baku, choć coraz częściej także na prowincji.
• Najpowszechniejszą walutą obcą pozostają dolary, poza Baku bywają czasem trudności z wymianą euro. W więk­szości restauracji, zwłaszcza lepszych, dolary są akcepto­wane (reszta wydawana jest w manatach, trzeba zwracać uwagę na kurs).
• Koszty utrzymania w Baku są o ok. 30% wyższe niż w War­szawie (prowincja jest znacznie tańsza). Planując podróż, należy liczyć przynajmniej 100 USD na każdy dzień pobytu – w zależności od indywidualnych wymagań i od tego, czy planuje się przebywać głównie w Baku, czy też poza stolicą.
• Cena jednoosobowego pokoju w przyzwoitym hotelu w Ba­ku zaczyna się od 80–120 USD (w hotelach tańszych należy liczyć się np. z brakiem ciepłej bądź bieżącej wody). Na prowincji można wygodnie przenocować za połowę tej sumy lub nawet mniej (w hotelach w cenie poniżej 20 USD warun­ki są z reguły mocno spartańskie).
• Sklepy i punkty usługowe otwarte są z reguły codziennie (z wy­jątkiem najważniejszych świąt religijnych) i pracują do późna.
• W Baku i większych miastach Internet jest powszechnie do­stęp­ny.

• Dniem wolnym od pracy jest niedziela (urzędy zwykle zamknięte są również w sobotę). Piątek jest dniem roboczym.
• Zaopatrzenie sklepów jest zadowalające, choć zdarza się, że oferują one przeterminowane produkty spożywcze (trzeba sprawdzać daty ważności).
• Należy unikać alkoholu pochodzącego z nie sprawdzonych źródeł (np. nabytego na bazarze). W obrocie znajduje się pewna ilość podrobionego wina i wódki marek gruzińskich i azerbejdżańskich.
• Zimą występują przerwy w dostawie energii elektrycznej, bar­dziej dotkliwe poza stolicą i w peryferyjnych dzielnicach miast.
• Latem uciążliwością są upały, przekraczające 40 st. C (li­piec–sier­pień). Najdogodniejszymi porami do odwiedzenia Azerbejdżanu są wiosna i jesień.
• Coraz mniej powszechna, zwłaszcza poza Baku i wśród młod­szego pokolenia, jest znajomość rosyjskiego, choć po­zo­sta­je on najbardziej rozpowszechnionym językiem obcym i w każ­dej praktycznie miejscowości znajdzie się osoba dobrze mówiąca po rosyjsku.
• Polska budzi dobre skojarzenia, a Polaków darzy się auten­tyczną sympatią.
• Nie ma przeszkód w fotografowaniu, z wyjątkiem ozna­czonych obiektów, a także okolic granicy państwowej (nale­ży na to szczególnie uważać w Republice Nachiczewańskiej, w której strefy przygraniczne zajmują dużą część terytorium). Azerowie chętnie pozują do zdjęć, należy jednak zawsze pytać o zgo­dę, choćby gestem czy uśmiechem.
• Działają polskie telefony komórkowe wszystkich systemów.
• W kuchni dominuje baranina, wołowina oraz drób, wieprzo­wina jest trudno dostępna.
• Różnica czasu między Polską a Azerbejdżanem wynosi plus 3 godziny.

Ambasada RP
2 Kichik Gala street, Icheri Sheher, AZ-1000 Baku
tel. (0-099412) 492 01 14, 497 52 81, 497 47 08
fax. (0-099412) 492 02 14
embpol@azeurotel.com
www.embpol.azeurotel.com

Ambasada Republiki Azerbejdżańskiej
ul. Zycięzców 12
03-941 Warszawa
tel.: 616 21 88, 617 67 28
fax.: 616 19 49
Info@azer-embassy.pl